Samen aan de slag voor boerenwelzijn

Stijgende kosten, administratieve regeldruk, aanhoudende rugpijn en dan wéér dat negatief spotje op de radio. Logisch dat de emmer soms overloopt. Dat je een tijdje niet lekker in je vel zit. Erover praten helpt, vertelt flexconsultant Leony Mars. Toch vindt ruim driekwart van de agrariërs dat erg moeilijk.

Een gebroken been zet je in het gips, een infectie bestrijd je met antibiotica, maar zodra het om de mentale gezondheid gaat, is hulp vragen plots veel lastiger. “Terwijl er best oplossingen zijn”, vervolgt Leony. Zij is namens Abeos Agri betrokken bij het project Boeren in Beeld van de GGD IJsselland en probeert de kloof tussen boeren en psychosociale hulpverlening te verkleinen.

“Het moet voor boeren makkelijker worden om hulp te zoeken en om hulp te krijgen.” Boeren zijn doeners. Zijn er problemen? Dan zeuren ze niet, maar gaan gewoon wat harder werken. Dat die tactiek niet altijd werkt, blijkt wel uit het dalende welzijnscijfer dat deze groep zichzelf geeft. “Er is gewoon veel verborgen leed op onze erven”, vertelt Leony. “Tegelijkertijd weten we dat een simpel gesprek al tot verbetering kan leiden. Even je hart luchten. En eventueel samen vervolgstappen bedenken om problemen op te lossen.”

Echter, over problemen praten blijkt voor veel boeren een enorme drempel. Zeker als ze daarvoor een afspraak moeten maken bij een officiële instantie. Daarom zoekt het project ook naar mogelijkheden om hulp dichterbij de boer te krijgen. “De buurman, veearts, pastoraal werker of voerleverancier zijn allemaal mensen die laagdrempelig aangesproken kunnen worden. Dat besef willen we stimuleren. Tegelijkertijd is het dan belangrijk dat deze mensen open staan voor dat gesprek, weten hoe te reageren. En in sommige gevallen aan de bel trekken als de situatie van kwaad tot erger dreigt te gaan.”

Bij Boeren in Beeld zijn daarom naast agrariërs en zorgprofessionals ook diverse erfbetreders betrokken. Leony: “Iedereen die een bijdrage aan het welzijn kan en wil leveren, doet mee. En als vanzelfsprekend zijn wij van de partij.” Van oudsher komt Abeos Agri al op de erven van boeren met een hulpvraag. Of het nu gaat om de lichamelijke of geestelijke gezondheid, onze bedrijfsverzorgers worden direct ingevlogen als er hulp nodig is. “En reken maar dat ze veel verhalen horen als ze daar in de melkput staan. Verhalen die niet zo één, twee, drie aan de keukentafel worden verteld. Onze medewerkers vervullen dan ook meerdere functies: ze pakken het werk op, bieden een luisterend oor en kunnen eventueel onderliggende problematiek signaleren en doorgeven.” Dit project biedt concrete handvatten om de hulpvraag op de juiste plek te krijgen.

Althans, daar is het mee bezig. “Na een onderzoeksfase zijn we nu aanbeland bij mogelijke verbeteracties. We baseren ons daarbij op de uitkomsten van een vragenlijst die vorig jaar is uitgezet onder boeren. Hoe kunnen we hun behoeften koppelen aan de ervaringen en kunde van beschikbare naasten en derden? Als projectteam hopen we uiteindelijk een soort van routekaart te ontwikkelen met daarop de soorten hulp die inzetbaar zijn en hoe boeren daar terecht kunnen.” Vooralsnog zijn er twaalf ideeën geformuleerd die om actie vragen. Drie daarvan hebben prioriteit en worden de komende periode uitgewerkt. Abeos Agri speelt daarbij een belangrijke rol.

“Wij haken onder meer aan bij de route van praktisch ontzorgen. Als het hoofd te vol is, raak je makkelijker de grip kwijt op werkzaamheden. En andersom, als er veel werk blijft liggen, geeft dat stress. Een hulptraject zou daarom heel goed kunnen bestaan uit concrete arbeidsondersteuning op de boerderij. Iemand die een dagje het erf komt opruimen bijvoorbeeld. Of die samen met de boer een kapotte heining repareert. Enerzijds om te ontlasten en anderzijds om laagdrempelig een gesprek te starten. Zorg heeft vele gezichten.” Wellicht dat de oplossingen op termijn kunnen dienen als voorbeeld voor andere regio’s.